Hướng dẫn chi tiết gia cố nhà cửa chống bão và gợi ý mô hình nhà vùng lũ hiệu quả

Một cơn bão hay một trận lũ qua đi có thể khiến nhà cửa bị tốc mái, đổ sập thậm chí đe dọa tính mạng con người. Để bảo vệ gia đình và nơi an cư lạc nghiệp, chú ý một số loại nhà phù hợp với vùng lũ và cách chằng chống ngôi nhà trước khi bão ập tới.

Chằng chống nhà cửa trước khi bão tới 

Giảm thiểu tốc mái với nhà mái lá bằng cách dùng giằng chữ A và dây thép neo

Đặt phẽn liếp, lưới mắt cáo lên mái. Đặt thanh chặn ngang bằng tre, gỗ, luồng hoặc thép đè lên trên. Đặt tiếp giằng chữ A cách nhau khoảng 2.5m lên trên thanh chặn. Buộc thanh chặn vào giằng chữ A, khoảng cách giữa 2 thanh khoảng 1m. Dùng thừng, chão hoặc dây thép neo giằng chữ A theo 2 phương vuông góc với nhau rồi neo vào các cọc đóng sâu xuống đất khoảng 1 đến 1,5m. 

Giảm thiểu tốc mái với nhà mái tôn và mái fibro xi măng 

Đối với nhà có độ dốc mái nhỏ: Sử dụng các bao đóng gạo để đóng cát và xếp trực tiếp các bao cát lên mái, mỗi bao đóng lỏng, trọng lượng từ 15 đến 20 kg, đặt ép sát lên đầu tấm lợp hoặc mép tiếp giáp của các tấm. Khoảng cách các bao cát cách nhau khoảng 1,5m ở vùng giữa mái khoảng 1m ở vùng quanh mái. Tốt nhất là đặt gần các xà gồ hoặc vì kèo.

Đối với nhà có độ dốc mái lớn: Đặt các bao cát ép sát mái, buộc vào các dây vắt qua đỉnh mái để chống trơn trượt. 

Trong trường hợp nhà xây tường 20cm, cửa chắc chắn kín gió, kèo mái được neo vào tường chắc chắn. Nhà có thể chịu được bão cấp 11 thì dùng thanh nẹp để giảm thiểu tốc mái như sau:

Đặt lên mái cách thanh nẹp cách nhau khoảng 1,2 - 1,5m cho mái Fibro xi măng, 1,5 đến 2m cho mái tôn tại phần phủ chồng giữa 2 mái. Bắn vít cường độ cao, đục lỗ tại đỉnh sóng tấm lợp, xâu dây thép đường kính 2mm qua tấm lợp và buộc thanh thép vào xà gồ, khoảng cách xa nhau khoảng 0.5m đến 0.7m. Thanh nẹp có thể dùng bằng thép thanh đường kính lớn hơn 14mm, thép góc, gỗ, tre hoặc luồng bổ đôi. 

Giảm thiểu tốc mái với nhà mái ngói

Chèn vữa xi măng, cát tỉ lệ 1:3 để gắn các viên ngói, gắn khoảng 3-4 hàng xung quanh mái, xây bờ nóc đối với các viên ngói áp nóc bằng cách chèn vữa xi măng cát.mXây bờ chảy mái bằng cách xây 1 hàng gạch đôi trước, 1 hàng gạch đơn chồng lên trên. Xây các con chạch mái bằng cách xây 1 hàng gạch đơn bằng vữa xi măng. Các con chạch mái này cách nhau khoảng 1.5m. Ngoài ra, người dân cũng có thể áp dụng công thức giằng chữ A để cố định mái tôn hoặc Fibro xi măng cho nhà mái lá.

Bịt kín cửa và các khe hở trước khi bão đến

Cài chắc các then, chốt cửa ra vào, cửa sổ, dán cửa kính bằng băng dính bản rộng để giảm thiểu kính vỡ. Neo cửa bằng đòn tre hoặc gỗ vào tường nhà để phòng gió giật làm bung cửa.

Bịt các khe hở giữa đỉnh tường và mái, phần chân tường, các lỗ thông gió đầu hồi và trên cửa đến tránh gió luồn vào nhà gây tốc mái.

Lưu ý: chỉ chằng chống nhà cửa bằng bao cát để tránh thương vong. Ngoài ra vì bão thường kèm theo lũ, người dân nên xây nhà cao, móng vững chắc, hình dáng đơn giản để không cản gió. Độ nghiêng trong khoảng 30 đến 45 độ. Đặc biệt, mái nhà chính phải neo chặt vào tường và tách biệt với mái hiên để giảm thiểu tối đa nguy cơ tốc mái do bão.

Mô hình nhà kê nền, nhà phao, nhà có gác chống lũ 

Loại nhà kê nền: Nhà kê nền bao gồm nhà kê nền thấp, nhà kê nền cao và nhà kê nền linh hoạt

Nhà kê nền thấp có sàn nhà được kê lên hệ cột cách mặt đất với khoảng cách tối thiểu là 500mm. Độ cao này được tính toán dựa theo thực tế để đảm bảo bùn hoặc nước lũ và các vật cuốn theo có thể chảy qua khoảng trống dưới sàn nhà dễ dàng mà không gây tác hại đáng kể đến hệ kết cấu khung nhà.

Nhà kê nền cao với nền nhà được nâng lên trên mặt đất khoảng 3m. Khi không có lũ, người dân có thể dựng vách, liếp che tầng 1 để sinh hoạt hoặc sử dụng cho gia súc. Khi có lũ, tầng 2 được sử dụng là nơi sinh hoạt và tránh lũ của người dân.

Nhà kê nền linh hoạt là mô hình có thể tách rời, liên kết giữa khối nhà và móng để nâng nhà khi cần mà không phải phá huỷ kết cấu. Mô hình nhà linh hoạt là một lõi an toàn, giảm nhẹ tổn thất do thiên tai (bão, lụt).

Loại nhà phao: Nhà phao gồm hai mô hình là nhà phao biệt lập và nhà phao gắn liền nhà xây

Nhà phao biệt lập được hình thành với mẫu thiết kế là khung nhà bằng thép để giảm trọng lượng khung nhà, có mặt bằng hình vuông, sàn lát ván gỗ, vách thưng ván gỗ hoặc tôn kẽm. Mái 4 dốc lợp tôn kẽm, có hành lang ngoài để nâng cao tính cân bằng chống dao động và sử dụng cửa ray trượt để dễ sử dụng khi gió lùa mạnh.

Dưới gầm sàn nhà được bố trí các thùng phuy sắt làm hệ phao nổi giúp nâng toàn bộ nhà, người và tài sản bên trong nổi lên, hạ xuống theo mức nước lũ và được neo giữ bằng hệ cọc trượt hoặc dây neo.

Mô hình nhà phao gắn liền nhà xây là một gian nhà phao trên gác ngôi nhà xây. Gian nhà này có cơ cấu nổi vượt trên mức nước ngập với mức nổi tối đa trên 10m so với sàn tầng trệt. Mô hình có khung nhà phao trượt đều trên 4 cọc thép ở 4 góc, đồng thời còn là điểm neo chân cho khung nhà.

Loại nhà có gác: Nhà có gác bao gồm 4 mô hình là nhà hai gác, nhà hai gác có chỗ cho gia súc, nhà 3 gian có gác xép và nhà ống có gác xép

Mô hình nhà hai gác chỉ người ở được xây dựng trên cơ sở thiết kế với cấu trúc móng, trụ, khung dầm, sàn bê tông và tường xây gạch nung hoặc gạch không nung. Độ cao của gác hoặc sàn tầng một thường được thiết kế cao hơn mức ngập tối thiểu cao 2,85m, có cầu thang trong nhà để người dân lưu trú trong thời gian có lũ, bão.

Mô hình Nhà hai gác có chỗ cho gia súc có cầu thang phía ngoài cho người và gia súc di chuyển lên tầng trên khi có lũ. Độ cao tầng hai được tính toán vượt trên mức đỉnh lũ lịch sử của khu vực để đảm bảo cho người dân và gia súc có thể lưu trú trong thời gian ngâm lũ.

Nhà 3 gian có gác xép, trong đó 1 gian lồi bằng với phần hiên nhà, ba gian được bố trí công năng sử dụng như ba gian truyền thống, bếp và công trình phụ xây dựng thêm tùy nhu cầu và điều kiện của chủ nhà. Gian dưới sàn gác bê tông cốt thép là nơi tránh bão an toàn cho người và tài sản. Gác là nơi người dân trú và bảo quản tài sản khi có bão, lũ dâng cao.

Nhà ống có gác xép, người dân lưu trú ở gác xếp trong thời gian có bão hoặc lũ ngâm, độ cao gác xếp được tính toán phù hợp luôn cao hơn đỉnh lũ lịch sử của khu vực. Khi thiết kế nhà ống có gác xép có thể đổ sàn bê tông truyền thống hoặc các vật liệu xây dựng mới có tính kháng nước. Độ cao của gác xép tối thiểu 2,1m.

• gia cố nhà cửa
• chằng chống nhà cửa
• nhà chống lũ