Mưa đá: Dấu hiệu nhận biết và biện pháp phòng tránh hiệu quả

Mưa đá có thể gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản và con người. Hiểu rõ dấu hiệu nhận biết và áp dụng các kỹ năng phòng tránh giúp giảm rủi ro, bảo vệ an toàn cho gia đình và cộng đồng.

Mưa đá và lốc xoáy thường xuất hiện vào thời điểm giao mùa từ lạnh sang nóng (từ tháng 2 đến nửa đầu tháng 5) hoặc ngược lại từ nóng sang lạnh (tháng 10-11). Nhưng tần suất xuất hiện nhiều nhất là vào tháng 4.

Tại sao có mưa đá?

Các chuyên gia khí tượng cho biết, mưa đá xảy ra do sự bất ổn định trong không khí giữa luồng khí hậu lạnh và nóng gặp nhau. Khi các đám mây gần mặt đất được các luồng không khí bốc lên cao thì phần trên của mây thường ở nhiệt độ dưới -20 độ C, khiến cho rất nhiều hơi nước trong mây biến thành những hạt băng nhỏ.

Nhưng tầng mây ở dưới thấp hơn, do nhiều nguyên nhân không thể ngưng kết thành băng, lại biến thành các giọt nước có độ lạnh dưới 0 độ C. Các luồng không khí không ngừng bốc lên cao sẽ đưa một khối lượng lớn các giọt nước lạnh này lên tầng trên của đám mây.

Ngay sau đó, chúng đông kết với các hạt băng đang tồn tại ở tầng trên, làm cho thể tích của các hạt băng càng ngày càng lớn hơn, khi trọng lượng tăng đến mức độ nhất định nào đó chúng sẽ rơi xuống.

Khi rơi xuống tầng mây thấp, mặt ngoài của băng lại được bao bọc thêm một lớp màng nước, đồng thời lại bị các luồng nước khi mạnh, khi yếu đang không ngừng bốc lên cao tác động vào. Càng bị các luồng khí tác động lâu thì lớp "áo nước" của băng thể càng va chạm liên tục, dẫn đến dính chặt lẫn nhau, khiến thể tích của băng thể càng lớn hơn. Đến lúc này, các luồng khí không còn có thể "tung hứng" các băng thể được nữa, đành để chúng rơi xuống mặt đất, gây ra những trận mưa đá. Mưa đá thường kết thúc rất nhanh trong vòng 5 -10 phút và cũng có thể kéo dài từ 20 - 30 phút.

Dự báo mưa đá

Trong thực tế mưa đá thường chỉ xảy ra trong các cơn dông tố mạnh và đi kèm với mưa rào cường độ lớn trong khoảng thời gian tương đối ngắn. Không như bão, lũ lụt hay các thiên tai khác, phòng chống, hạn chế tác hại của mưa đá được thực hiện có hiệu quả hay không phụ thuộc nhiều vào sự hiểu biết và nỗ lực của mỗi người dân và gia đình. Với khả năng hiện nay vấn đề dự báo mưa đá, nhất là dự báo chính xác khu vực xảy ra mưa đá trước một khoảng thời gian tương đối là rất khó.

Cơ quan Khí tượng Thủy văn mới chỉ có thể dựa vào sự phát triển của các đám mây dông để cảnh báo trước 1- 2 giờ trước khi mưa đá xảy ra.

Theo cảnh báo từ cơ quan khí tượng, mưa đá là hiện tượng thời tiết cực đoan nguy hiểm và chỉ giảm dần khi mùa mưa đến, tức là khoảng hết tháng 5. Người dân có thể nhận biết được mưa đá chuẩn bị xảy ra dựa vào một vài đặc điểm như: ban ngày có giông mạnh, mây đen kịt trên bầu trời; ban đêm có sấm sét, gió đang thổi đều bỗng lặng đi, trời lạnh đột ngột...

Nếu thấy trời nổi dông gió, mây đen bao phủ bầu trời gần như kín tầm mắt, có dạng như bầu vú, rồi dông gió nổi lên mạnh, tạo ra tiếng "ù ù, ầm ầm" liên tục thì bạn hãy cảnh giác với mưa đá. Nếu tiếp đó lắc rắc vài hạt mưa rào, ta cảm thấy nhiệt độ không khí như lạnh đi rất nhanh là lúc mưa đá đã kéo đến. Mọi người cần tìm ngay cho mình chỗ nấp an toàn.

Những việc nên làm để ứng phó mưa đá

• Thường xuyên theo dõi thông tin cảnh báo.
• Chủ động quan sát các dấu hiệu có thể xảy ra mưa đá.
• Nhanh chóng tìm nơi ẩn náu như nhà kiên cố, hầm, hang động.
• Trường hợp chưa kịp trú ẩn, dùng các vật cứng như: mũ bảo hiểm,cặp sách, để tránh đá rơi vào đầu.
• Khi ở trong nhà mái lá, mái ngói, mái fibro xi măng... nên trú dướigầm bàn, ghế, giường, hoặc tìm các vật cứng để che đầu.
• Khi đang lưu thông trên đường, nên dừng xe và đỗ vào lề đường.

Những việc không nên làm để ứng phó mưa đá

• Trú ở gốc cây hay ở những ngôi nhà mái lá, mái ngói hoặc mái fibroxi măng.
• Di chuyển ngoài trời khi có mưa đá.
• Tám mưa hoặc sử dụng nước tan ra từ mưa đá do có thể nhiễm các chất bẩn, độc tố, axit.
• Đứng gần đường dây điện, đường dây cao áp và máy biến áp.

• phòng chống mưa đá